آکادمی آموزش زبان انگلیسی
به جای ترجمه تحتاللفظی، روان تر ترجمه کن
برای ترجمهی روان و طبیعی از انگلیسی به فارسی، باید از ترجمهی تحتاللفظی اجتناب کرد. درک معنای کلی جمله، توجه به ساختار زبان مقصد، استفاده از معادلهای رایج و توجه به لحن و سبک جمله از نکات کلیدی است. همچنین، در ترجمهی اصطلاحات و افعال مرکب، باید معانی غیرمستقیم را در نظر گرفته و معادلهای فارسی مناسب را استفاده کرد.
برای پرهیز از ترجمه تحتالفظی و ایجاد یک ترجمه روان و طبیعی از انگلیسی به فارسی، میتوانید نکات زیر را رعایت کنید:
1. درک معنای کلی جمله پیش از ترجمه
یکی از مهمترین مهارتهایی که به جلوگیری از ترجمهی تحتاللفظی کمک میکند، درک صحیح و کامل معنای جمله قبل از ترجمه است. اگر بدون درک مفهوم جملهی اصلی مستقیماً کلمات را ترجمه کنیم، ممکن است نتیجهی نهایی نامفهوم، غیرطبیعی یا حتی نادرست باشد. در ادامه، راهکارهایی برای درک بهتر معنای کلی جمله ارائه میکنم:
🔹 چرا درک معنای کلی مهم است؟
📌 مشکل ترجمهی تحتاللفظی
زبانها از نظر ساختار، اصطلاحات و سبک بیان متفاوت هستند.
بسیاری از عبارات، معانی غیرمستقیم دارند و ترجمهی کلمهبهکلمه آنها باعث ایجاد جملهای بیمعنی میشود.
📌 مثال ناموفق ترجمهی تحتاللفظی
🔸 جمله انگلیسی:
"I will keep an eye on your luggage."
🔸 ترجمهی تحتالفظی:
❌ «چشمانم را روی چمدانت نگه میدارم.»
🔸 ترجمهی صحیح:
✅ «حواسم به چمدانت هست.»
🔹 چگونه معنای کلی جمله را بهتر درک کنیم؟
1. جمله را چند بار بخوانید و آن را به زبان خود توضیح دهید.
پیش از ترجمه، سعی کنید جمله را بدون استفاده از معادلهای دقیق زبانی، بلکه با توضیح ساده، برای خودتان شرح دهید. مثلاً:
🔹 جملهی انگلیسی: "She has a big heart."
🔹 معنی واقعی: یعنی او مهربان و دلسوز است.
🔹 ترجمهی روان:
✅ «او قلب بزرگی دارد.» ❌ (نامناسب)
✅ «او بسیار مهربان است.» ✔️ (مناسب)
2. به نقش کلمات در جمله توجه کنید.
گاهی اوقات کلماتی که بهظاهر آشنا هستند، در جملهی موردنظر معنای متفاوتی دارند.
🔸 مثال: "He runs a company."
❌ ترجمهی تحتالفظی: «او یک شرکت را میدود.» (نادرست)
✅ ترجمهی صحیح: «او یک شرکت را اداره میکند.»
3. به لحن و سبک جمله دقت کنید.
لحن جملات در زبان انگلیسی ممکن است رسمی، غیررسمی، کنایهآمیز، طنزآمیز یا ادبی باشد. ترجمهی بدون توجه به این لحن میتواند پیام اصلی را تغییر دهد.
🔸 مثال: "You are a lifesaver!" (یک جملهی محاورهای برای تشکر)
❌ «تو یک نجاتدهندهی زندگی هستی.» (نامفهوم)
✅ «عجب لطف بزرگی کردی!» یا «تو ناجی من هستی!» (بهتر و طبیعیتر)
4. به متن و موقعیت توجه کنید.
گاهی اوقات معنی جمله بستگی به زمینهی کلی متن دارد. ترجمهی تحتاللفظی بدون توجه به مفهوم کلی ممکن است اشتباه باشد.
🔸 مثال: "He is in hot water."
🔹 اگر متن دربارهی آشپزی باشد، ممکن است فکر کنید منظور «او در آب داغ است.»
🔹 اما اگر متن دربارهی مشکلات باشد، معنی درست این است: «او به دردسر افتاده است.»
2. حفظ ساختار زبان مقصد
یکی از مشکلاتی که در ترجمهی تحتاللفظی رخ میدهد، عدم توجه به تفاوتهای ساختاری بین زبانها است. زبان انگلیسی و فارسی ساختارهای نحوی متفاوتی دارند، بنابراین اگر جملهای را بدون تغییر ترتیب اجزای آن ترجمه کنیم، ممکن است متن نهایی نامفهوم یا غیرطبیعی شود.
🔹 تفاوتهای اساسی ساختار جمله در فارسی و انگلیسی
📌 ساختار جمله در انگلیسی
انگلیسی معمولاً از الگوی "فاعل + فعل + مفعول" پیروی میکند.
مثال: "She writes a letter."
ترجمهی تحتالفظی: «او مینویسد یک نامه.» (نامناسب)
ترجمهی درست: «او نامهای مینویسد.»
📌 ساختار جمله در فارسی
فارسی معمولاً از الگوی "فاعل + مفعول + فعل" پیروی میکند.
بنابراین، جملهی انگلیسی را باید بازنویسی کنیم تا به ساختار طبیعی فارسی نزدیکتر شود.
🔹 جابجایی قیدها در ترجمه
در انگلیسی، قید معمولاً قبل از فعل میآید، اما در فارسی جایگاه آن ممکن است تغییر کند.
✅ مثال
🔹 جملهی انگلیسی: "She always speaks politely."
❌ ترجمهی تحتالفظی: «او همیشه صحبت میکند مودبانه.»
✅ ترجمهی درست: «او همیشه با ادب صحبت میکند.»
🔹 تطبیق زمان افعال با ساختار فارسی
در فارسی، گاهی ترتیب زمانی افعال در جمله با انگلیسی متفاوت است.
✅ مثال
🔹 جملهی انگلیسی: "By the time I arrived, he had already left."
❌ ترجمهی تحتالفظی: «زمانی که من رسیدم، او قبلاً ترک کرده بود.»
✅ ترجمهی درست: «وقتی من رسیدم، او رفته بود.»
🔹 ترجمهی جملات مجهول (Passive Voice)
در انگلیسی، جملات مجهول معمولاً با "to be + past participle" ساخته میشوند، اما در فارسی باید به جای آن ساختاری طبیعیتر استفاده کنیم.
✅ مثال
🔹 جملهی انگلیسی: "The book was written by a famous author."
❌ ترجمهی تحتالفظی: «کتاب نوشته شد توسط یک نویسندهی معروف.»
✅ ترجمهی درست: «این کتاب را یک نویسندهی معروف نوشته است.»
3. استفاده از معادلهای رایج بهجای ترجمهی کلمهبهکلمه
یکی از رایجترین مشکلات در ترجمه، تلاش برای ترجمهی هر کلمه بهصورت مجزا است. این کار معمولاً باعث ایجاد متنی نامفهوم و غیرطبیعی میشود، بهویژه زمانی که با اصطلاحات، عبارات عامیانه، یا ساختارهای خاص زبان مواجه هستیم. در چنین مواردی، به جای ترجمهی تحتاللفظی، باید به دنبال معادل طبیعی و رایج در زبان فارسی باشیم.
🔹 نمونههایی از جایگزینی معادلهای رایج بهجای ترجمهی کلمهبهکلمه
✅ 1. اصطلاحات و عبارات رایج (Idioms & Phrases)
در انگلیسی، بسیاری از اصطلاحات معنای غیرمستقیم دارند.
جملهی انگلیسی | ترجمهی تحتاللفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ روان و طبیعی) |
Break a leg | پایت را بشکن! ❌ | موفق باشی! ✅ |
It’s raining cats and dogs | باران گربه و سگ میبارد! ❌ | باران شدیدی میبارد. ✅ |
Spill the beans | لوبیاها را بریز! ❌ | راز را برملا کن. ✅ |
Let the cat out of the bag | گربه را از کیسه بیرون بیاور! ❌ | لو داد. ✅ |
Hit the sack | کیسه را بزن! ❌ | برو بخواب. ✅ |
Under the weather | زیر آبوهوا! ❌ | حالش خوب نیست. ✅ |
✅ 2. افعال مرکب (Phrasal Verbs)
افعال مرکب در انگلیسی معمولاً با ترکیب یک فعل و یک یا چند حرف اضافه ساخته میشوند. اما ترجمهی کلمهبهکلمهی آنها اشتباه است و باید به فارسی روان برگردانده شوند.
فعل انگلیسی | ترجمهی تحتاللفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ روان و طبیعی) |
Give up | دادن بالا ❌ | تسلیم شدن ✅ |
Look after | نگاه کردن بعد ❌ | مراقبت کردن ✅ |
Run out of | بیرون دویدن از ❌ | تمام شدن ✅ |
Put off | گذاشتن بیرون ❌ | به تعویق انداختن ✅ |
Take after | گرفتن بعد ❌ | به کسی شباهت داشتن ✅ |
✅ 3. تغییرات ظریف در واژهها برای روانتر شدن ترجمه
گاهی یک واژه در انگلیسی باید متناسب با زبان فارسی تغییر کند تا ترجمه طبیعیتر شود.
جملهی انگلیسی | ترجمهی تحتاللفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ روان و طبیعی) |
I’m starving | من دارم از گرسنگی میمیرم! ❌ | خیلی گرسنهام! ✅ |
She is full of herself | او پر از خودش است! ❌ | خیلی مغرور است. ✅ |
Don’t push my buttons | دکمههای مرا فشار نده! ❌ | من را عصبانی نکن! ✅ |
✅ 4. معادلسازی در ترجمهی ضربالمثلها
ضربالمثلها معمولاً نباید کلمهبهکلمه ترجمه شوند، بلکه باید معادل مناسب فارسی آنها را پیدا کرد.
ضربالمثل انگلیسی | ترجمهی تحتاللفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ معادل فارسی) |
Actions speak louder than words | اعمال بلندتر از کلمات صحبت میکنند! ❌ | دو صد گفته چون نیم کردار نیست. ✅ |
The early bird catches the worm | پرندهی زودهنگام کرم را میگیرد! ❌ | سحرخیز باش تا کامروا شوی. ✅ |
Don’t cry over spilled milk | برای شیر ریختهشده گریه نکن! ❌ | گذشتهها گذشته. ✅ |
When pigs fly | وقتی خوکها پرواز کنند! ❌ | محال است! ✅ |
🔹 چگونه از ترجمهی کلمهبهکلمه پرهیز کنیم؟
✅ 1. مفهوم را درک کنید، نه فقط واژهها را: قبل از ترجمه، از خود بپرسید: «این جمله چه پیامی دارد؟» و سپس آن را با معادل فارسی مناسب بیان کنید.
✅ 2. از دیکشنریهای دوزبانهی معتبر استفاده کنید: مثلاً دیکشنریهای Oxford English-Persian یا Dictionary of Idioms and Phrasal Verbs به جای دیکشنریهای صرفاً کلمهبهکلمه.
✅ 3. از متون فارسی معتبر کمک بگیرید: خواندن ترجمههای حرفهای (مثلاً از مترجمان معروف) به شما کمک میکند تا ببینید چگونه عبارات انگلیسی را به فارسی روان برمیگردانند.
✅ 4. از ابزارهای ترجمهی ماشینی با دقت استفاده کنید: ابزارهایی مثل Google Translate یا DeepL گاهی به ترجمهی تحتالفظی گرایش دارند، پس همیشه نتیجه را بازبینی کنید.
4. توجه به کاربرد اصطلاحات و ضربالمثلها
یکی از چالشهای اصلی در ترجمه، برخورد با اصطلاحات (Idioms) و ضربالمثلها (Proverbs) است. بسیاری از این عبارات در زبان انگلیسی دارای معنای غیرمستقیم هستند و معادل تحتالفظی در فارسی ندارند. بنابراین، اگر آنها را کلمهبهکلمه ترجمه کنیم، متن نامفهوم یا حتی خندهدار خواهد شد. در این بخش، توضیح میدهیم که چگونه میتوان اصطلاحات و ضربالمثلها را به درستی به فارسی برگرداند.
🔹 تفاوت اصطلاح و ضربالمثل چیست؟
✅ اصطلاح (Idiom)
عباراتی هستند که معنای آنها را نمیتوان از روی کلماتشان فهمید. این جملات اغلب در مکالمات روزمره استفاده میشوند.
🔹 مثال: "Kick the bucket." (معنی واقعی: فوت کردن، نه سطل را لگد زدن!)
✅ ضربالمثل (Proverb)
جملاتی هستند که نصیحت یا حقیقتی کلی را بیان میکنند و معمولاً در فرهنگهای مختلف معادل خاص خود را دارند.
🔹 مثال: "The grass is always greener on the other side." (معادل فارسی: مرغ همسایه غاز است.)
🔹 روشهای صحیح ترجمهی اصطلاحات و ضربالمثلها
1. پیدا کردن معادل رایج در فارسی
گاهی اوقات، یک اصطلاح انگلیسی معادل دقیقی در فارسی دارد که میتوان از آن استفاده کرد.
اصطلاح انگلیسی | ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ معادل فارسی) |
Better late than never | بهتر است دیر باشد تا هرگز ❌ | دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است. ✅ |
Out of sight, out of mind | خارج از دید، خارج از ذهن ❌ | از دل برود هر آنکه از دیده برفت. ✅ |
No pain, no gain | بدون درد، بدون سود ❌ | نابرده رنج، گنج میسر نمیشود. ✅ |
2. پیدا کردن معادل مفهومی (نه تحتاللفظی)
برخی اصطلاحات انگلیسی معادل دقیقی در فارسی ندارند، اما میتوان آنها را به شکل طبیعی و روان فارسی برگرداند.
اصطلاح انگلیسی | ترجمهی تحتاللفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ روان و طبیعی) |
It’s raining cats and dogs | باران گربه و سگ میبارد! ❌ | باران شدیدی میبارد. ✅ |
Break the ice | یخ را بشکن! ❌ | سر صحبت را باز کردن. ✅ |
Bite off more than you can chew | بیشتر از آنچه میتوانی بجوی گاز بزن! ❌ | لقمهی بزرگتر از دهان برداشتن. ✅ |
3. تبدیل اصطلاحات عامیانه به زبان رسمی (یا برعکس)
گاهی اصطلاحات عامیانهی انگلیسی در فارسی معادلهای رسمیتری دارند.
اصطلاح عامیانهی انگلیسی | ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست) | ترجمهی رسمی (✅ مناسبتر) |
He kicked the bucket | او سطل را لگد زد! ❌ | او فوت کرد. ✅ |
I’m all ears | من همهی گوش هستم! ❌ | با دقت گوش میدهم. ✅ |
Hit the books | کتابها را بزن! ❌ | سخت درس خواندن. ✅ |
4. توجه به کاربرد و فرهنگ زبان مقصد
✅ برخی اصطلاحات انگلیسی را نمیتوان مستقیماً ترجمه کرد، چون در فرهنگ فارسی ناشناختهاند.
✅ در این موارد، بهتر است معادل فارسی متناسب با فرهنگ و فضای جمله پیدا کنیم.
اصطلاح انگلیسی | ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ متناسب با فرهنگ فارسی) |
Curiosity killed the cat | کنجکاوی گربه را کشت! ❌ | فضولی موقوف! ✅ |
Let’s call it a day | بیایید آن را یک روز بنامیم! ❌ | بسه دیگه، بریم استراحت کنیم. ✅ |
Keep your fingers crossed | انگشتانت را ضربدری نگه دار! ❌ | برایت آرزوی موفقیت میکنم. ✅ |
5. اجتناب از ترجمهی بیش از حد تحتاللفظی افعال مرکب
افعال مرکب (Phrasal Verbs) در زبان انگلیسی از ترکیب یک فعل اصلی و یک یا چند حرف اضافه (یا قید) ساخته میشوند. این افعال اغلب دارای معنای غیرمستقیم هستند و ترجمهی تحتالفظی آنها به فارسی باعث ایجاد جملات نامفهوم و نادرست میشود. به همین دلیل، هنگام ترجمهی این افعال به فارسی، باید مفهوم کلی آنها را در نظر بگیریم و معادل طبیعی و روانی برایشان پیدا کنیم.
🔹 چرا نباید افعال مرکب را تحتاللفظی ترجمه کرد؟
✅ 1. بسیاری از این افعال، معنای غیرمستقیم دارند
مثلاً give up به معنای تسلیم شدن است، اما اگر آن را تحتاللفظی ترجمه کنیم، ممکن است «دادن بالا» معنی دهد که بیمعنی است!
✅ 2. بعضی از این افعال، معانی مختلفی دارند
مثلاً take off میتواند هم به معنی بلند شدن هواپیما باشد و هم به معنی درآوردن لباس، بنابراین در ترجمه باید به زمینهی جمله توجه کنیم.
✅ 3. زبان فارسی ساختار متفاوتی دارد
در فارسی، معادل برخی افعال مرکب، یک فعل ساده یا یک فعل + قید است. به همین دلیل، ترجمهی تحتالفظی نادرست خواهد بود.
🔹 مثالهایی از ترجمهی صحیح افعال مرکب
فعل مرکب انگلیسی | ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ طبیعی و روان) |
Look after | به دنبال ... نگاه کردن ❌ | مراقبت کردن / مواظب بودن ✅ |
Give up | دادن بالا ❌ | تسلیم شدن / کنار گذاشتن ✅ |
Put off | گذاشتن بیرون ❌ | به تعویق انداختن ✅ |
Run out of | بیرون دویدن از ❌ | تمام شدن ✅ |
Take after | گرفتن بعد ❌ | شبیه بودن / به کسی رفتن ✅ |
Come across | آمدن روی ❌ | اتفاقی برخورد کردن / مواجه شدن ✅ |
🔹 چگونه افعال مرکب را به درستی ترجمه کنیم؟
✅ 1. ابتدا معنای دقیق فعل مرکب را بفهمید.
🔸 از دیکشنریهای تخصصی Phrasal Verbs مانند Cambridge Dictionary یا Oxford Learner’s Dictionary استفاده کنید.
✅ 2. ترجمهی تحتالفظی نکنید!
🔸 به جای واژهها، مفهوم کلی را منتقل کنید.
✅ 3. معادل طبیعی فارسی را بیابید.
🔸 اگر معادل دقیقی نبود، جمله را بازنویسی کنید تا روان شود.
✅ 4. در ترجمهی افعال مرکب، به زمینهی جمله دقت کنید.
🔸 بعضی افعال مرکب چند معنی دارند و باید براساس متن و مفهوم کلی جمله ترجمه شوند.
6. هماهنگی سبک متن با بافت فرهنگی فارسی
زبان فارسی و انگلیسی نهتنها در ساختار گرامری بلکه در سطح سبک، لحن و ادب نیز تفاوتهای زیادی دارند. یکی از مهمترین این تفاوتها این است که فارسی معمولاً رسمیتر و مودبانهتر از انگلیسی است. بنابراین، هنگام ترجمه باید به بافت فرهنگی زبان مقصد توجه کنیم و از ترجمهی تحتالفظی که لحن نامناسبی ایجاد میکند، پرهیز کنیم.
🔹 تفاوت در سطح رسمی بودن زبان
✅ در زبان انگلیسی، جملات مکالمهای و روزمره غیررسمی و ساده هستند. اما در فارسی، سطح ادب و احترام بالاتر است و در موقعیتهای رسمیتر، از جملات مودبانه و محترمانه استفاده میشود. مثلا:
جملهی انگلیسی (محاورهای و ساده) | ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست و غیرطبیعی) | ترجمهی درست (✅ متناسب با فرهنگ فارسی) |
Can you help me | «میتوانی به من کمک کنی؟» ❌ | «ممکن است لطفاً کمکم کنید؟» ✅ |
What do you want | «چه میخواهی؟» ❌ | «چه کمکی میتوانم بکنم؟» ✅ |
Give me the book | «کتاب را به من بده.» ❌ | «لطفاً کتاب را بدهید.» ✅ |
Come in | «داخل بیا!» ❌ | «بفرمایید داخل.» ✅ |
📌 چرا نسخهی دوم بهتر است؟
✅ در فارسی، مخصوصاً در موقعیتهای رسمی یا در برخوردهای محترمانه، از لحن مودبانهتر و جملات نرمتر استفاده میشود.
🔹 استفاده از افعال و عبارات مودبانه
✅ در فارسی، بهخصوص در موقعیتهای رسمی، از افعال و عبارات مودبانهتر و نرمتر استفاده میشود. مثلا:
عبارت انگلیسی (ساده) | ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست و بیادبانه) | ترجمهی درست (✅ مودبانه و طبیعی) |
Wait a moment | «یک لحظه صبر کن!» ❌ | «لطفاً یک لحظه منتظر بمانید.» ✅ |
Tell me your name | «اسمت را بگو.» ❌ | «لطفاً نامتان را بفرمایید.» ✅ |
I need your help | «من به کمکت نیاز دارم.» ❌ | «ممکن است لطفاً کمکم کنید؟» ✅ |
Leave me alone | «مرا تنها بگذار!» ❌ | «لطفاً مرا تنها بگذارید.» ✅ |
📌 نکته: ✅ استفاده از کلمات و عبارات لطفاً، خواهش میکنم، ممکن است، بفرمایید، اگر امکان دارد باعث مودبانه شدن ترجمه میشود.
🔹 توجه به تفاوتهای فرهنگی در ترجمهی مفاهیم خاص
✅ برخی عبارات و اصطلاحات در انگلیسی بهشدت غیررسمی هستند و در فارسی به شکل محترمانهتری ترجمه میشوند.
🔹 مثال:
جملهی انگلیسی | ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ متناسب با فرهنگ فارسی) |
I’m going to the restroom | «من دارم به دستشویی میروم.» ❌ | «اجازه بدهید لحظاتی مرخص شوم.» ✅ |
Shut the door | «در را ببند!» ❌ | «لطفاً در را ببندید.» ✅ |
What’s your problem | «مشکلت چیست؟» ❌ | «مشکلی پیش آمده؟ میتوانم کمکی کنم؟» ✅ |
📌 نکته: ✅ برخی عبارات که در انگلیسی مستقیم و بیپرده هستند، در فارسی با لحنی نرمتر و مودبانهتر بیان میشوند.
🔹 تفاوت در استفاده از ضمایر و خطاب کردن افراد
✅ در انگلیسی، معمولاً همه را با "you" خطاب میکنند، اما در فارسی، ضمایر «تو» و «شما» بسته به موقعیت رسمی یا غیررسمی تغییر میکنند.
🔹 مثال:
جملهی انگلیسی (با "you") | ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست) | ترجمهی درست (✅ مودبانه و طبیعی) |
Can you help me | «تو میتوانی به من کمک کنی؟» ❌ | «ممکن است لطفاً کمکم کنید؟» ✅ |
Are you coming | «تو میآیی؟» ❌ | «تشریف میآورید؟» ✅ |
Do you like coffee | «تو قهوه دوست داری؟» ❌ | «قهوه میل دارید؟» |
📌 نکته: ✅ در فارسی، استفاده از «شما» و افعال محترمانه، رایجتر از «تو» است، مخصوصاً در موقعیتهای رسمی یا خطاب به افراد ناآشنا.
🔹 استفاده از عبارات طبیعی فارسی بهجای ترجمهی تحتاللفظی
✅ گاهی یک جملهی انگلیسی را نمیتوان کلمهبهکلمه ترجمه کرد، بلکه باید آن را مطابق با ساختار و سبک فارسی بازنویسی کنیم.
🔹 مثال:
جملهی انگلیسی | ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست و غیرطبیعی) | ترجمهی درست (✅ روان و طبیعی در فارسی) |
Long time no see | «مدت زیادی نه دیدن!» ❌ | «خیلی وقت است که ندیدمتان!» ✅ |
Help yourself | «به خودت کمک کن!» ❌ | «بفرمایید!» ✅ |
Make yourself at home | «خودت را در خانه بساز!» ❌ | «راحت باشید، مثل خانهی خودتان.» ✅ |
What’s up | «چه چیزی بالاست؟» ❌ | «چه خبر؟» ✅ |
📌 نکته: ✅ ترجمهی تحتالفظی باعث میشود جمله نامفهوم یا غیرطبیعی شود، درحالیکه ترجمهی مفهومی آن را روان و طبیعی میکند.
7. تمرین با متون فارسی روان
یکی از بهترین روشها برای جلوگیری از ترجمهی تحتاللفظی و نامأنوس این است که با متون فارسی روان و حرفهای آشنا شوید.
✅ وقتی ترجمههای خوب را میخوانید، با سبک طبیعی فارسی آشنا میشوید و یاد میگیرید که چگونه جملات را بهجای ترجمهی کلمهبهکلمه، بهصورت طبیعی و مفهوممحور بیان کنید.
🔹 چگونه با متون فارسی روان تمرین کنیم؟
✅ 1. خواندن ترجمههای حرفهای و مقایسه با متن اصلی
📌 یکی از بهترین راهها این است که یک کتاب یا مقالهی انگلیسی را همراه با ترجمهی آن بخوانید و مقایسه کنید.
🔹 چند نمونه از مترجمان برجسته که میتوان آثارشان را مطالعه کرد:
نجف دریابندری (مثلاً ترجمهی "وداع با اسلحه" از همینگوی)
محمد قاضی (مثلاً ترجمهی "شازده کوچولو")
کریم امامی (مثلاً ترجمهی آثار آگاتا کریستی)
📌 هنگام خواندن، به این نکات توجه کنید:
✅ آیا مترجم جمله را تحتاللفظی ترجمه کرده یا آن را بازنویسی کرده تا طبیعیتر شود؟
✅ آیا مترجم برخی کلمات را حذف یا اضافه کرده تا خوانایی متن بهتر شود؟
✅ چطور مترجم اصطلاحات و ضربالمثلها را ترجمه کرده است؟
✅ 2. تلاش برای بازنویسی جملات انگلیسی به فارسی روان
🔹 یک روش خوب این است که جملات انگلیسی را ابتدا خودتان ترجمه کنید و بعد با ترجمهی حرفهای مقایسه کنید.
💡 بیایید یک مثال واقعی را بررسی کنیم
🔹 جملهی انگلیسی
"It was a cold, dark night. The wind howled through the trees, and the leaves rustled like whispers in the dark."
🔸 ترجمهی تحتالفظی (❌ نادرست و نامأنوس)
«شب سرد و تاریکی بود. باد از میان درختان زوزه کشید و برگها مانند زمزمههایی در تاریکی خشخش کردند.»
✔ ترجمهی طبیعی و روان (✅ درست)
«شب سرد و تاریکی بود. باد در میان درختان میوزید و صدای خشخش برگها، همچون زمزمهای در تاریکی به گوش میرسید.»
📌 تفاوتها
✅ «باد زوزه کشید» → «باد در میان درختان میوزید» (زیباتر و طبیعیتر شد)
✅ «برگها مانند زمزمههایی در تاریکی خشخش کردند» → «صدای خشخش برگها، همچون زمزمهای در تاریکی به گوش میرسید» (ساختار فارسیشده و روانتر شد)
✅ 3. تمرین با جملات سختتر و بررسی معادلهای مناسب
🔹 مثال 1: "Actions speak louder than words."
🔸 ترجمهی تحتاللفظی (❌ نادرست): «اعمال بلندتر از کلمات صحبت میکنند.»
✔ ترجمهی درست (✅ روان و طبیعی): «عمل از حرف مهمتر است.»
🔹 مثال 2: "I’m over the moon!"
🔸 ترجمهی تحتاللفظی (❌ نادرست): «من بالای ماه هستم!»
✔ ترجمهی درست (✅ روان و طبیعی): «از خوشحالی روی ابرها هستم!»
📌 چرا این روش مفید است؟
✅ به شما کمک میکند که از ترجمهی تحتالفظی فاصله بگیرید و معادلهای مناسب فارسی را پیدا کنید.
✅ باعث میشود که درک بهتری از سبک و لحن فارسی داشته باشید.
سخن پایانی
در ترجمه از زبان انگلیسی به فارسی، پرهیز از ترجمهی تحتاللفظی برای دستیابی به یک ترجمه روان و طبیعی امری ضروری است. ترجمهی صحیح نیازمند درک معنای کلی جمله، توجه به ساختار زبانی، استفاده از معادلهای رایج، و درک فرهنگی و معنایی است. با رعایت این اصول، میتوان ترجمهای با کیفیت ارائه داد که پیام اصلی متن را به درستی منتقل کند و در عین حال برای مخاطب فارسیزبان طبیعی و قابل فهم باشد.
آکادمی زبان اشراق با توجه به اهمیت ترجمهی صحیح و طبیعی، میتواند در فرآیند آموزش زبان به زبانآموزان تأکید بیشتری بر مهارتهای ترجمهی روان و درست داشته باشد. با آموزش تکنیکهای ترجمهای که از ترجمهی تحتاللفظی پرهیز میکند و به درک مفاهیم کلی و رعایت تفاوتهای زبانی توجه دارد، این آکادمی قادر خواهد بود تا دانشجویان خود را به مترجمانی حرفهای تبدیل کند که نه تنها قادر به ترجمه صحیح هستند، بلکه مهارتهای زبانی عمیقتری نیز در این زمینه دارند.
آخرین مطالب
