از حفظ لغت تا ترس از اشتباه: چرا زبانتان پیش نمیرود و چطور متحولش کنید؟ (بخش دوم: ترسها)
ترس از اشتباهکردن یکی از موانع پنهان ولی جدی در مسیر یادگیری زبان انگلیسی است. این ترس باعث کاهش تمرین، اعتمادبهنفس و پیشرفت میشود. اما با تمرین هدفمند، بازخورد غیرمستقیم و درک نقش اشتباهات، میتوان از این مانع عبور کرد.
یادگیری زبان انگلیسی برای بسیاری از افراد به هدفی مهم و گاه بلندمدت تبدیل شده است. با این حال، مسیر یادگیری زبان همیشه هموار نیست و پر از چالشها و اشتباهاتی است که میتوانند روند پیشرفت را کند یا حتی متوقف کنند. بسیاری از زبانآموزان بدون آنکه متوجه باشند، درگیر روشهایی میشوند که نهتنها مؤثر نیستند، بلکه باعث اتلاف وقت، کاهش انگیزه و سردرگمی میگردند. از حفظ طوطیوار واژگان گرفته تا تمرکز صرف بر گرامر یا ترس از اشتباه کردن — هرکدام میتوانند به موانعی جدی در مسیر تسلط بر زبان تبدیل شوند.
در این مطلب، به بررسی دومین مورد از 5 اشتباه رایج اما پنهان در مسیر یادگیری زبان انگلیسی میپردازیم؛ اشتباهاتی که اگر آنها را بشناسید و برای اصلاحشان اقدام کنید، میتوانید با سرعت، اعتمادبهنفس و لذت بیشتری به سوی تسلط واقعی بر زبان حرکت کنید.
ترس از اشتباه کردن
🔻 چرا ترس از اشتباه کردن مانع پیشرفت در یادگیری زبان میشود؟
یادگیری یک زبان جدید همانند آموختن رانندگی یا نواختن یک ساز موسیقی است؛ بدون تمرین مداوم و تجربهی اشتباهات، دستیابی به مهارت واقعی امکانپذیر نیست.
1. ترس، مانعی در مسیر تمرین

بسیاری از زبانآموزان با خود چنین میاندیشند:
«اگر اشتباه کنم، دیگران مرا مسخره خواهند کرد.»
«زبانم هنوز ضعیف است؛ بهتر است فعلاً صحبت نکنم.»
«ابتدا باید همه چیز را کامل یاد بگیرم، سپس تمرین را آغاز کنم.»
این طرز تفکر منجر به عدم تمرین، پرسشگری و نگارش میشود. در نتیجه، با وجود گذر زمان، پیشرفتی محسوس حاصل نمیگردد.
2. اشتباه کردن، بخش جداییناپذیر فرآیند یادگیری است

ذهن انسان از طریق اشتباهات فعالتر عمل میکند. هنگامی که فرد مرتکب اشتباهی میشود و سپس شکل صحیح آن را میآموزد، آن نکته به شکلی ماندگارتر در ذهن ثبت میگردد. چرا که پشت هر اشتباه، تجربهای آموزنده نهفته است، نه صرفاً یک قاعدهی تئوریک.
مثال:
❌ He go to school every day.
✅ He goes to school every day.
تکرار این اشتباه و دریافت بازخورد صحیح، باعث میشود تفاوت بین «go» و «goes» بهسرعت در ذهن تثبیت شود.
🔧 راهکارهایی برای غلبه بر ترس از اشتباه
✅ 1. تمرین در محیطی امن و بدون قضاوت
تمرین با دوستان، معلمان یا حتی بهصورت فردی (مثلاً جلوی آینه)، به کاهش اضطراب کمک میکند. در صورت مواجهه با تمسخر یا قضاوت، به خاطر داشته باشید که این مسئله بیشتر بازتابدهندهی مشکل آن فرد است، نه شما.
✅ 2. بهرهگیری از بازخورد غیرمستقیم
از فردی که با او تمرین میکنید بخواهید بهجای تصحیح مستقیم، جملهی صحیح را بهصورت طبیعی تکرار کند.
مثال:
زبانآموز: She don’t like it.
معلم یا دوست: Oh, she doesn’t like it? Yeah, me neither.
این روش که «تصحیح غیرمستقیم» (indirect correction) نام دارد، باعث میشود فرد احساس خجالت یا شکست نکند، و در عین حال شکل صحیح را نیز فراگیرد.

✅ 3. ثبت و مقایسهی جملات اشتباه و صحیح
با یادداشتبرداری از اشتباهات و نوشتن معادل صحیح آنها، میتوان فرآیند یادگیری را هدفمندتر کرد. برای مثال:
جملهی نادرست | جملهی صحیح |
I am boring in class | I am bored in class |
He go to the park | He goes to the park |
I didn't went there | I didn't go there |
مرور هفتگی این جملات به تقویت حافظه و درک تفاوتها کمک شایانی خواهد کرد.
💡 نکتهی روانشناختی

ترس از اشتباهکردن غالباً ریشه در کمالگرایی یا تجربههای ناخوشایند در محیطهای آموزشی سنتی دارد. لازم به یادآوری است:
هیچکس زبان را با بینقص بودن نیاموخته، اما همه از مسیر اشتباه کردنهای مکرر، به تسلط رسیدهاند.
جالب آنکه حتی کودکان انگلیسیزبان نیز در مراحل اولیهی زبانآموزی دچار خطا میشوند:
I goed there.
He eated it.
اما با تکرار و شنیدن فرم صحیح، این اشتباهات بهمرور اصلاح میشوند. بنابراین، اشتباه کردن نهتنها نشانهی ضعف نیست، بلکه گواهیست بر حرکت در مسیر صحیح یادگیری.
تمرین عملی و کاربردی
بر اساس محتوای ارائهشده که به بررسی «ترس از اشتباه کردن» در فرآیند یادگیری زبان انگلیسی میپردازد، مجموعهای از تمرینهای عملی و کاربردی طراحی شده است. این تمرینها با هدف غلبه بر اضطراب ناشی از اشتباه و افزایش اعتمادبهنفس زبانآموزان تدوین شدهاند تا مسیر یادگیری برای ایشان مؤثرتر، هدفمندتر و لذتبخشتر گردد.
🔹 تمرین اول: سخن گفتن مقابل آینه همراه با ضبط صدا
هدف: کاهش اضطراب گفتاری و افزایش آگاهی از نحوهی بیان
شیوه اجرا:
یک موضوع ساده نظیر «معرفی خود»، «شرح برنامهی روزانه» یا «غذای مورد علاقه» انتخاب شود.
به مدت 1 تا 2 دقیقه، در برابر آینه دربارهی موضوع منتخب صحبت گردد.
صدای ضبطشده مورد بازبینی قرار گرفته، اشتباهات احتمالی یادداشت و نسخهی اصلاحشده مجدداً ضبط شود.

🔹 تمرین دوم: مکالمهی ناتمام با همراه یا مدرس

هدف: بهرهگیری از روش «تصحیح غیرمستقیم» در فرآیند گفتوگو
شیوه اجرا:
جملاتی بهصورت عمدی با خطا بیان گردد (مانند: He don’t like coffee.).
از طرف مقابل درخواست شود تنها با تکرار جملهی صحیح واکنش نشان دهد (مثلاً: Oh, he doesn’t like coffee?).
این تمرین با حداقل پنج جملهی مختلف تکرار شود.
📌 نکته: استفاده از ابزارهای دیجیتال مانند چتباتها نیز برای انجام این تمرین مفید خواهد بود.
🔹 تمرین سوم: دفتر ثبت اشتباهات (دفتر طلایی)
هدف: ارتقای حافظه و جلوگیری از تکرار اشتباهات رایج
شیوه اجرا:
تمامی اشتباهات زبانی هنگام مکالمه یا نوشتار یادداشت شود.
فرم صحیح جملات نیز در کنار آنها ثبت گردد.
مرور هفتگی این یادداشتها و آزمون گرفتن از خود، به تثبیت آموختهها کمک خواهد کرد.
نمونه جدول:
جملهی اشتباه | جملهی صحیح | توضیح کوتاه |
He go home | He goes home | فعل سومشخص مفرد نیاز به s دارد. |

🔹 تمرین چهارم: بازی اشتباهسازی (Mistake Challenge)

هدف: عادیسازی اشتباه و تقویت دقت زبانی
شیوه اجرا:
پنج جملهی اشتباه بهصورت عمدی نوشته شود.
زبانآموز یا همتمرین وی تلاش کند اشتباهات را تشخیص داده و تصحیح نماید.
این فعالیت را میتوان بهصورت گروهی نیز انجام داد تا جنبهی بازیگونه و تعاملی آن افزایش یابد.
🔹 تمرین پنجم: بازنویسی پس از دریافت بازخورد
هدف: اصلاح فعال اشتباهات و بهبود تدریجی نگارش
شیوه اجرا:
متنی کوتاه در حدود 5 تا 7 خط نوشته شود.
از فردی مطلع یا ابزار آموزشی درخواست بازخورد گردد.
متن با توجه به اصلاحات ارائهشده، مجدداً بازنویسی شود.
نگهداری هر دو نسخه، امکان مشاهدهی روند پیشرفت را فراهم میآورد.

✨ تمرین ویژه: مقایسه با خطاهای زبانی کودکان بومیزبان

هدف: کاهش فشار روانی ناشی از کمالگرایی و درک طبیعی بودن اشتباه
شیوه اجرا:
یک ویدیوی کوتاه یا فایل صوتی از گفتوگوی کودکی انگلیسیزبان مشاهده یا شنیده شود.
خطاهای زبانی او یادداشت شده و با اشتباهات زبانآموز مقایسه گردد.
این تمرین یادآوری میکند که حتی افراد بومی نیز در آغاز مسیر یادگیری خود دچار خطا میشوند و اشتباه، جزئی طبیعی و سازنده از این فرآیند است.
سخن پایانی
اشتباهکردن بخشی طبیعی، ضروری و مؤثر از فرآیند یادگیری زبان است. پذیرش اشتباهات بهجای ترس از آنها، راهی مطمئن برای پیشرفت واقعی است. زبانآموزانی که جسارت تمرین و اصلاح دارند، سریعتر و مؤثرتر به تسلط میرسند.
در آکادمی زبان اشراق، با ارائهی محیطی امن، تمرینات هدفمند و بازخوردهای اصولی، تلاش میشود تا زبانآموزان با اعتمادبهنفس، بدون ترس از اشتباه، به مسیر یادگیری ادامه دهند و تجربهای متفاوت، مؤثر و لذتبخش داشته باشند.
یادگیری زبان انگلیسی را چطور و از کجا شروع کنیم؟
مشاهده
5 تکنیک برای یادگیری سریع زبان انگلیسی مبتدیان
مشاهده
چرا بزرگسالان یادگیری زبان را نصفه رها میکنند؟ راهکارهایی برای ادامهی یادگیری
مشاهده
متداولترین سوالات زبانآموزان در ابتدای یادگیری! سوال شما هم هست؟
مشاهده
اگر خجالتی هستی به این روش مکالمه کن!
مشاهده